รู้จัก "Q" เสียงปัญญาประดิษฐ์ไม่ระบุเพศเสียงแรกของโลก

ปัจจุบัน ประเด็นเรื่องความเท่าเทียมและการเลือกปฏิบัติทางเพศถูกพูดถึงอย่างมากในแทบทุกวงการ ไม่เว้นแม้แต่อุปกรณ์อัจฉริยะต่างๆ

สถาบันและนักออกแบบผลิตภัณฑ์จำนวนมากตั้งข้อสังเกตว่า ทำไมเสียงพูดในอุปกรณ์ผู้ช่วยอัจฉริยะภายในบ้านจึงมักเป็นเสียงผู้หญิง? มีความจำเป็นหรือไม่ที่เสียงในอุปกรณ์เหล่านั้นต้องเป็นเสียงของสตรี? และทำไมต้องมีชื่อเรียกเหมือนชื่อผู้หญิงด้วย ซึ่งรวมถึง Alexa ของ Amazon, Cortana ของ Microsoft และ Siri ของ Apple ?

จนนำไปสู่คำถามที่ว่ากรณีนี้เข้าข่าย "เลือกปฏิบัติทางเพศ" หรือไม่?

ด้วยเหตุนี้ คณะนักออกแบบของบริษัท Vice Media ในเดนมาร์ก จึงได้คิดพัฒนาเสียงตอบรับแบบใหม่ขึ้น ซึ่งไม่แบ่งแยกว่าเป็นเสียงผู้ชายหรือผู้หญิง โดยตั้งชื่อเรียกสั้นๆ ว่า Q

คุณจูลี คาร์เพนเตอร์ นักวิจัยที่ California State Polytechnic University ผู้ให้คำปรึกษาแก่โครงการ Q นี้ บอกว่า "ผู้คนทั่วไปมักเลือกเสียงของผู้หญิงสำหรับปัญญาประดิษฐ์ที่ต้องทำงานในลักษณะรับคำสั่งเพื่อให้ความช่วยเหลือบางอย่าง แต่จะเลือกเสียงของผู้ชายในลักษณะของความเป็นผู้เชี่ยวชาญหรือการให้คำปรึกษามากกว่า"

ด้านคุณนิส นอร์การ์ด นักออกแบบเสียงแห่งสตูดิโอ Thirty Sounds Good ผู้สร้างเสียงของ Q อธิบายว่า เขาใช้ข้อมูลจากงานวิจัยที่ระบุว่า เสียงผู้ชายมักมีความถี่ระหว่าง 85 - 180 เฮิร์ตซ์ กับเสียงผู้หญิงที่มักมีระดับความถี่สูงกว่า คือระหว่าง 140 - 255 เฮิร์ตซ์ มาใช้ในการสร้างเสียงในระดับความถี่ตรงกลางระหว่างสองเพศ

นอกจากระดับความถี่แล้ว คุณนอร์การ์ด บอกว่า เสียงของผู้ชายยังมีลักษณะการพูดที่ราบเรียบกว่า รวมทั้งมีการออกเสียงพยัญชนะบางตัว เช่น 'S หรือ ส' และ 'T หรือ ท' สั้นและห้วนกว่าเสียงผู้หญิง

จากนั้นคณะนักวิจัยใช้วิธีอัดเสียงบุคคลข้ามเพศและผู้ไม่ระบุเพศ รวม 22 เสียง เพื่อใช้เป็นพื้นฐานของการสร้างเสียงของ Q เพื่อให้เสียงนี้สามารถสะท้อนความหลากหลายทางเพศได้มากขึ้น และไม่เอนเอียงไปทางเสียงของผู้ชายหรือผู้หญิงทางใดทางหนึ่งมากเกินไป และนำไปปรับเสียงด้วยระบบดิจิทัลอีกครั้ง จนสุดท้ายได้เสียงของ Q ในที่สุด