เข้าสู่เขต ‘พื้นที่หวงห้าม’

มีเพียงไม่กี่คนที่ได้ติดตามเรื่องราวของฟูกุชิมะอย่างใกล้ชิดมากเท่ากับ Jeremy Suttun-Hibbert ผู้ซึ่งเข้าไปสู่พื้นที่หวงห้ามเพื่อทำสารคดีเกี่ยวกับผลกระทบของมัน

คุณลงหลักปักฐานอยู่ที่ญี่ปุ่นมาแล้ว 9 ปี อะไรที่ทำให้ให้คุณไปยังที่นั่น และทำไมตอนนี้คุณจึงตัดสินใจย้ายกลับไปสก็อตแลนด์?

ผมก็เหมือนๆ กับอีกหลายคนที่เดินทางไปญี่ปุ่นนั่นแหละ ก็คือไปเพื่อความรัก ผมได้พบกับผู้หญิงคนหนึ่งซึ่งต่อมาได้กลายมาเป็นภรรยาของผม และตอนแรกผมก็เดินทางไปที่นั่นเพื่อที่จะอยู่กับเธอ หลังจาก 9 ปีผ่านไป ผมก็อยากจะกลับไปยังสก็อตแลนด์บ้านเกิดของผม ที่นี่เป็นช่วงเวลาที่น่าตื่นเต้นมาก มีอะไรเกิดขึ้นมากมาย และผมก็ต้องการที่จะมาถ่ายรูปที่นี่อีกครั้งหนึ่ง นอกจากนั้นหายนะที่เกิดขึ้น 3 ครั้ง ได้แก่ แผ่นดินไหว สึนามิ และมหันตภัยนิวเคลียร์ในญี่ปุ่นได้ทำให้ผมและภรรยาต้องใคร่ครวญอย่างรอบคอบ ว่าเราต้องการจะอยู่ที่ไหนกันแน่ เราต้องการจะทำอะไร และยังเป็นเรื่องความปลอดภัยของลูกสาววัย 5 ขวบของเราด้วย

คุณกำลังทำอะไรอยู่ที่ญี่ปุ่นช่วงที่เกิดแผ่นดินไหวและสึนามิตอนนั้น?

ตอนที่เกิดแผ่นดินไหวขึ้นนั้น ผมกำลังอยู่ในย่านกลางกรุงโตเกียว และทันใดนั้นผมก็รู้ว่ามันใหญ่กว่าและรุนแรงมากกว่าที่ผมเคยพบมาก่อนเยอะ โชคยังดีที่ผมมีกล้องติดตัวอยู่และผมก็ได้ถ่ายภาพตามท้องถนนก่อนที่แผ่นดิน ไหวจะจบเสียอีก ผมใช้เวลาอีกราว 2 ชั่วโมงหลังจากนั้นในการถ่ายภาพผู้คนที่หลั่งใหลลงมาจากอาคารสำนักงานมายัง ท้องถนน และพบว่าไม่สามารถไปไหนได้เนื่องจากขนส่งสาธารณะทุกแห่งถูกปิด จากนั้นผมก็ค่อยๆ เดินทางกลับบ้านเพื่อพบกับครอบครัวและส่งภาพที่ผมเพิ่งจะถ่ายไป

วันต่อมาผมได้เดินทางขึ้นไปทางเหนือมุ่งไปยังพื้นที่ที่เกิดสึนามิพร้อม กับเพื่อนนักข่าวคนอื่น เมื่อพวกเราเข้าไปใกล้ฟูกุชิมะ เราได้ยินมาว่าโรงงานนิวเคลียร์ซึ่งอยู่บนถนนถัดจากเราไปเล็กน้อยเกิดระเบิด ขึ้น บางคนในทีมก็ยังเดินทางต่อไป แต่ผมรวมถึงเพื่อนร่วมงานมุ่งหน้ากลับโตเกียว เนื่องจากไม่แน่ใจเกี่ยวกับผลของการระเบิดและการรั่วไหลของกัมมันตภาพรังสี ที่คาดว่าจะเกิดขึ้น

คุณได้กลับมาอีกในปีนี้เพื่อทำสารคดีเกี่ยวกับว่าผู้คนและสถานที่ ต่างๆ รอดพ้นหายนะมาได้อย่างไร คุณพอจะอธิบายได้ไหมว่าในพื้นที่หวงห้ามตอนนี้เป็นอย่างไรบ้าง?

ผมได้กลับไปยังพื้นที่โทโฮคุอีกหลายครั้ง โดยไปยังบริเวณที่ถูกสึนามิและยังไปที่ที่เป็นที่รู้จักกันในชื่อของ ‘พื้นที่หวงห้าม’ หรือ ‘the zone’ ดังที่เราอ้างถึง

ในบริเวณที่ถูกสึนามินั้น เมืองแต่ละเมืองต่างก็ได้จัดการกับหายนะในแบบของตัวเอง บางเมืองก็สามารถเก็บกวาดซากปรักหักพังทั้งหลายได้ค่อนข้างรวดเร็ว และถึงกับเริ่มก่อสร้างขึ้นใหม่เลยด้วยซ้ำ ในเมืองอื่นๆ นั้นยังมีเศษซากทั้งหลายอยู่ และดูราวกับว่ามีความคืบหน้าไปเล็กน้อยมาก แต่ทุกคนแสดงออกถึงบุคลิกที่น่าประทับใจและพยายามทำให้ดีที่สุดเพื่อที่จะ ดำเนินชีวิตต่อไป และจัดการกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น

ในพื้นที่หวงห้ามของปรมาณูหรือในเขตรัศมี 20 กม.รอบๆ โรงงานฟูกุชิมะไดอิจิได้มีการอพยพทุกๆ คนออกไป ภายในพื้นที่นั้นดูราวกับว่าเวลาได้หยุดนิ่ง ยังมีรถยนต์พลิกหงายท้องอยู่ตามทุ่ง อันเป็นผลจากคลื่นสึนามิ และหนังสือพิมพ์ฉบับวันที่ 12 มีนาคม 2011 ยังคงวางอยู่ด้านนอกร้านขายหนังสือพิมพ์ ซึ่งทำให้ผมรู้สึกแปลกๆ และหลอนอยู่บ้างเล็กน้อย

ในฐานะที่เป็นช่างภาพ คุณต้องทำงานภายใต้ข้อจำกัดอะไรบ้าง?

เนื่องจากบริเวณที่ถูกสึนามินั้นเป็นบริเวณกว้าง การเดินทางไปทั่วบริเวณนั้นจึงได้รับการอนุญาตโดยเสรี แต่การเข้าไปสู่พื้นที่หวงห้ามปรมาณูนั้นถูกควบคุมจากการปิดถนนของตำรวจ และหากคุณเข้าไปยังพื้นที่นั้นโดยไม่ได้รับอนุญาต ก็อาจจะได้รับอันตรายจากเหตุอาชญากรรมและอาจถูกปรับได้ ผมสามารถเข้าไปยังพื้นที่ได้ 3 ครั้งจากการทำงานที่แตกต่างกัน แม้ว่าคุณจะต้องถูกนำเข้าไปโดยคนซึ่งได้รับอนุญาตหรือจากหน่วยงานให้ทำได้ เท่านั้น มีครั้งหนึ่งที่ผมเข้าไปพร้อมกับคนในพื้นที่ ซึ่งเป็นเกษตรกรที่กลับไปตรวจดูสัตว์เลี้ยงของเขา และอีกครั้งหนึ่งผมได้เข้าไปกับตำรวจที่เข้าไปตรวจสถานที่ มันไม่ใช่เรื่องง่ายๆ เลย ต้องใช้เวลาในการเข้าไป หรือต้องหาช่องทางที่ถูกต้องในการเข้าไป แม้กระทั่งเมื่อคุณได้เข้าไปแล้ว คุณก็จะได้มีเวลาอยู่เพียง 2 ชั่วโมงในแต่ละครั้งเท่านั้น ยังไงก็แล้วแต่มันเป็นพื้นที่ที่มีสารปนเปื้อนอยู่ในระดับสูง และผมก็ไม่อยากจะใช้เวลาอยู่ที่นั่นนานเกินไปอยู่ดี

คุณสามารถถ่ายภาพได้อย่างปลอดภัยได้อย่างไรในพื้นที่ซึ่งปนเปื้อนสารกัมมันตรังสีขนาดนั้น?

คุณต้องเร็วและเดินทางไปพร้อมกับเครื่องป้องกันที่เหมาะสม ผมใส่รองเท้าบูตซึ่งสามารถล้างได้โดยง่าย และชุด Tyvek ซึ่งสวมทับเสื้อผ้าของผม และถูกทำลายอย่างเหมาะสมตอนที่ออกจากพื้นที่ นอกจากนั้น ผมยังนำเครื่องวัดกัมมันตภาพรังสีติดตัวไปด้วยเพื่ออ่านค่ารังสี และยังมี dosimeter ที่บันทึกว่าผมได้รับกัมมันตภาพรังสีไปเท่าไรแล้ว ผมได้เอา dosimeter ติดตัวไปทุกๆ ครั้ง และมันก็จะบันทึกการได้รับรังสีของผมไปเรื่อยๆ ผมได้รับ dosimeter เป็นอภินันทนาการจากกรีนพีซอันเป็นลูกค้าของผมเอง และเครื่องพวกนี้ก็คอยบันทึกระดับการได้รับรังสีของผม

ผมยังพยายามอยู่บนพื้นยางมะตอยหรือบนพื้นที่แข็งๆ ซึ่งฝนอาจชะกัมมันตภาพรังสีออกไปบ้างแล้ว การเดินเหยียบทราย หรือกรวดทราย หรือลงไปในโคลน อาจนำไปสู่การปนเปื้อนในระดับสูงในรองเท้าของคุณได้

คุณแน่ใจได้อย่างไรว่าอุปกรณ์กล้องของคุณ ‘สะอาด’ แล้ว?

ผมเดินทางแบบเบาๆ โดยเอาอุปกรณ์ไปให้น้อยที่สุดเท่าที่จะทำได้ ผมได้สะพายกล้อง Canon ไป 2 ตัว ได้แก่ 5D และ 1D Mark III ซึ่งติดเข้ากับเลนส์ 16-35 มม. f/2.8L II USM และ 70-200 มม. f/2.8L IS USM ผมต้องคอยดูไม่ให้กล้องต้องสัมผัสกับอะไร หรือเอาไปวางไว้บนพื้นซึ่งอุปกรณ์เหล่านี้อาจจะได้รับกัมมันตรังสีปนเปื้อน ได้ และหลังจากออกจากพื้นที่หวงห้ามนี้แล้ว พวกอุปกรณ์ทั้งหลายจะต้องถูกเช็ดทำความสะอาดด้วยกระดาษแบบเปียกซึ่งจะถูกนำ ไปกำจัดทิ้ง ถ้าหากผมอยู่ที่สถานีตรวจเช็คซึ่งผมจะต้องผ่านเครื่องตรวจกัมมันตภาพรังสี ด้วยนั้น ผมจะต้องนำอุปกรณ์กล้องผ่านการสแกนด้วย

เมื่อต้องลงพื้นที่อันตรายซึ่งมีขนาดใหญ่ขนาดนั้น คุณเริ่มต้นที่จะหาภาพอย่างไร?

ในพื้นที่หวงห้ามปรมาณูค่อนข้างจะยากในการเล่าเรื่องนะ เราไม่สามารถเห็น ชิม ดม หรือว่าได้ยินรังสีได้เลย แต่ผมพยายามที่จะหาในแง่มุมของคน ผมได้ถ่ายภาพชาวนาที่กำลังกลับไปดูแลสัตว์เลี้ยงของเขาซึ่งเขาไม่สามารถจะทน ทำลายพวกมันได้ หรือผมก็ถ่ายภาพตำรวจที่กำลังเดินลาดตระเวน เดินค้นหาข้างหลังซากบ้านปรักหักพัง หรือเดินเข้าไปท่ามกลางชิงช้าและกระดานลื่นภายในสนามเด็กเล่น แม้ว่าบริเวณดังกล่าวจะว่างเปล่า แต่คุณก็ต้องสื่อสารความรู้สึกของการสูญเสียออกมาให้ได้ ทั้งการสูญเสียของผู้คนและของชุมชน

ผู้คนซึ่งคุณได้พบ เรื่องราวที่คุณได้ยิน สิ่งไหนที่โดดเด่นออกมามากที่สุด?

ทุกเรื่องราวที่ได้ยินมานั้นมันช่างน่าสนใจมากๆ แต่ก็เจือไปด้วยความเศร้าอีกด้วย บางทีเรื่องที่เศร้าที่สุดเป็นเรื่องของโรงเรียนประถม Okawa เด็กนักเรียนและคุณครูรอดชีวิตจากเหตุการณ์แผ่นดินไหวมาได้ แต่หลังจากนั้น จากการที่มีรายงานว่าครูเกิดลังเลไม่ตัดสินใจว่าจะอพยพไปไหน ทำให้เสียเวลาไปโดยเปล่าประโยชน์ และสึนามิก็พัดถล่มเข้ามา ทำให้เด็ก 74 คนรวมถึงครูเสียชีวิตไป ผมต้องไปที่แห่งนั้น 2-3 หนเพื่อไปเยี่ยมและถ่ายรูปแม่ 2 คนซึ่ง 1 ปีหลังจากเกิดโศกนาฏกรรม พวกเธอยังคงขุดโคลนเพื่อค้นหาร่างของลูกๆ ของพวกเธออยู่

ผมยืนอยู่ตรงนั้นในขณะที่หิมะในยามบ่ายของเดือนมกราคมที่หนาวเย็นกำลัง โปรยปรายลงมา ฟังแม่คนหนึ่งอธิบายว่า ลูกของเธอจะต้องเหน็บหนาวขนาดไหนที่ก้นลึกของแม่น้ำ ในขณะที่เธอกำลังค้นหาร่างของพวกเด็กๆ ด้วยเครื่องขุด JCB มันเป็นช่วงเวลาที่สุดสะเทือนใจและทำให้ผมต้องเสียน้ำตา หลังจากนั้นไม่นาน แม่ได้นำกาแฟร้อนจากรถยนต์ของเธอมาให้พวกนักข่าวรวมถึงผมด้วย ความใจดีและเป็นมิตรของเธอนั้นช่างสุดยอดจริงๆ

Deserted streets, in Namie town, inside the 20kilometre nuclear exclusion zone (which has been evacuated due to high levels of nuclear radiation contamination from the explosion of Fukushima Daiichi nuclear plant on March 11th 2011, following the earthqua

01 Deserted Town of Namie

เนื่องมาจากตัวเมืองและพื้นที่หวงห้ามทั้งหลายไม่มีใครอยู่เลย ดังนั้นเจ้าหน้าที่ตำรวจจึงต้องออกตรวจตราเพื่อป้องกันอาชญากรรมและโจร ผู้ร้ายในบริเวณที่อยู่อาศัยและสำนักงานที่ปราศจากผู้คน

Young nursery school children play in the Red Cross 'Smile Park'- a children's play facility set up to give Fukushima children, whom can't play outdoors due to fears of radiation, somewhere to have fun, in Fukushima city, in Fukushima prefecture, Japan, o

02 Indoor Playtime

เด็กในโรงเรียนอนุบาลเล่นอยู่ใน ‘Smile Park’ ของสภากาชาด เป็นสนามเด็กเล่นที่สร้างขึ้นมาสำหรับเด็กๆ ในฟูกุชิมะได้เล่นอย่างสนุก โดยพวกเด็กเหล่านี้ไม่สามารถเล่นนอกสถานที่อย่างปลอดภัยได้เนื่องจากสาร กัมมันตภาพรังสี

Photographer Jeremy Sutton-Hibbert photographing in the 20km nuclear exclusion zone around Fukushima Daiichi nuclear plant, in, Japan, on Monday 27 February 2012. .

03 Protection

Jeremy ซึ่งอยู่ในชุด Tyvek เพื่อป้องกัน กำลังถ่ายภาพพื้นที่หวงห้ามปรมาณูเมื่อเดือนกุมภาพันธ์

Yukio Yamamoto (wearing red jacket), returns to his car after releasing his Wagyu cows onto irradiated and contaminated land, during one of his visits back to his farm that he evacuated from, near Namie town, inside the 20kilometre nuclear exclusion zone,

04 Back to the Farm

Yukio Yamamoto กลับไปที่รถของเขาหลังจากปล่อยวัว Wagyu ไปสู่สถานที่ที่ไม่ปนเปื้อนสารกัมมันตภาพรังสีระหว่างการกลับไปเยือนฟาร์ม ของเขาครั้งหนึ่ง ภายในพื้นที่หวงห้ามปรมาณู 20 กม.

Police Sergeant Yabuki Koshin (27yrs, wearing glasses, driving police car) and Constable Kanno Tomoyasu (20yrs) take a walk around the ground of Obori Kindergarten whilst on patrol in Namie town, within the evacuated, and now uninhabited 20km exclusion zo

05 On Patrol

นายสิบตำรวจ Yabuki Koshin และพลตำรวจ Kanno Tomoyasu เดินตรวจตรารอบๆ พื้นที่โรงเรียนอนุบาล Obori ในระหว่างเดินตรวจการณ์ในเมือง Namie ซึ่งอยู่ภายในพื้นที่หวงห้าม

Futoshi Toba, Mayor of Rikuzentakatata city, stands within the desolated landscape where his city once stood, before it was destroyed by the March 11th 2011 tsunami, in Rikuzentakatata, in Tohoku area, Japan, on Monday 23 January 2012.

06 Lost

Futoshi Toba ซึ่งเป็นนายกเทศมนตรีของเมือง Rikuzentakatata ยืนอยู่ท่ามกลางแผ่นดินว่างเปล่าซึ่งครั้งหนึ่งเคยเป็นที่ตั้งของเมือง เขาได้สูญเสีย Kumi ภรรยาของเขาไปในโศกนาฏกรรมแผ่นดินไหวและสึนามิ

A march/parade, on the three month anniversary of the March 11th earthquake/ tsunami/ and nuclear reactor explosion and melt down at Fukushima Daiichi nuclear plant, takes place in the streets of Shinjuku and Shibuya in Tokyo, Japan, on Saturday 11th June

07 Anti-nuclear Demo

“การประท้วงต่อต้านปรมาณูเป็นเรื่องที่น่าทำข่าวมากในโตเกียว สำหรับคนญี่ปุ่นจำนวนมาก การประท้วงนี้เป็นการประท้วงครั้งแรกของพวกเขา และการประท้วงบางเหตุการณ์ก็มีขึ้นเพื่อเสริมสร้างบรรยากาศความสุขให้เกิด ขึ้นเพื่อดึงดูดบรรดาครอบครัวและพวกวัยรุ่น”

Ryuko Ishikawa (39 yrs old), a Buddhist priest whose temple Kannon-ji is situated in Namie town within the Fukushima nuclear exclusion zone, photographed wearing protective clothing in the highly radiated and now evacuated and deserted Iitate village, jus

08 Isolated

พระ Ryuko Ishikawa สวมชุดป้องกันยืนอยู่ในหมู่บ้าน Litate นอกพื้นที่หวงห้าม แต่ยังได้รับกัมมันตภาพรังสีในระดับสูงและตอนนี้ก็ร้างปราศจากผู้คน

อัลบั้มภาพ เข้าสู่เขต ‘พื้นที่หวงห้าม’ ภาพที่ 8 / 9

เข้าสู่เขต ‘พื้นที่หวงห้าม’

อัลบั้มภาพที่เกี่ยวข้อง

สิ้นสุดการรอคอย โซนี่ไทยเปิดจองกล้องฟูลเฟรมมิเรอร์เลส Alpha 7IV ดีเดย์ 15 พฤศจิกายน ศกนี้

เปิดตัว Olympus PEN E-P7 กล้องมิเรอร์เลส Micro Four Thirds ดีไซน์สวย แต่ไม่ขายไทย

Sony เปิดตัว FX3 เสริมทัพกล้องฟูลเฟรมในตระกูล Cinema Line

[Tech Gallery] บันทึกภาพใต้พิภพ จุดที่ลึกที่สุดของโลก