จะเลิกพฤติกรรมติดมือถือได้อย่างไร

     ผู้คนสมัยนี้มักจะเช็คมือถือทุกๆ 5 หรือ 10 นาที โดยไม่รู้ตัว หรือควบคุมตัวเองไม่ให้ทำแบบนั้นได้ยาก โดยที่เราไม่รู้ตัวเองเลยว่าเริ่มมีพฤติกรรมแบบนี้ตั้งแต่เมื่อไร แต่รู้ตัวอีกทีเราก็เอาแต่รูดหน้าจอเกือบตลอดเวลา

     หลายๆ คนอาจจะรู้ว่ามันไม่ใช่เรื่องดีเท่าไร เพราะมันทำให้เราไม่สามารถโฟกัสกับเรื่องที่สำคัญได้นานๆ และอาจจะตามมาด้วยความเครียด

     Frances Booth ผู้เขียนหนังสือเกี่ยวกับการใช้ชีวิตในยุคดิจิทัล ระบุว่ามีหลายๆ สาเหตุที่ทำให้เราสร้างนิสัยติดการเช็คมือถือบ่อยๆ ขึ้นมา เช่น ความกลัวที่จะพลาดข่าวสาร ตามโลกไม่ทัน ซึ่งเป็นอาการที่ฝรั่งเรียกกันว่า Fear of Missing Out (FOMO) ซึ่งเป็นความคาดหวังและความกดดันที่เราสร้างขึ้นมาเอง จนกลายเป็นว่าเราต้องเช็คมือถือโดยอัตโนมัติ

     นิสัยแบบนี้ก็เหมือนกับนิสัยอื่นๆ เมื่อสร้างขึ้นมาได้ก็ย่อมทำให้หายไปได้ ซึ่งต้องจัดการกับสมองของเราเอง ตัดความเชื่อมโยงระหว่างความคิดและการใช้อินเทอร์เน็ตออกจากกัน

     คำถามคือ แล้วต้องใช้เวลานานแค่ไหน กว่าที่เราจะสร้างนิสัยใหม่ๆ ที่ดีกว่าเดิมขึ้นมาได้ คำตอบคือมันต้องอาศัยความต่อเนื่องของนิสัยใหม่ๆ จนกลายเป็นความเคยชิน และมันกลายเป็นอุปนิสัยประจำตัวที่ขึ้นมาแทนที่

     จากงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ระบุว่าจะต้องใช้เวลา 66 วันในการสร้างนิสัยใหม่ๆ แต่มันก็ขึ้นอยู่กับหลายๆ ปัจจัย และหลายๆ สถานการณ์ แต่โดยเฉลี่ยแล้วก็คือ 66 วัน

     นักวิจัยบอกว่าการทำลายนิสัยเดิมๆ ไม่ใช่เรื่องง่าย ถึงแม้ว่าคุณจะมีความต้องการอย่างแรงกล้าขนาดไหน และถ้าคุณยิ่งไม่แน่ใจว่าจะทำมันได้หรือเปล่า คุณก็ยิ่งอยู่ห่างไกลจากคำว่า "สำเร็จ" มากขึ้นไปอีก

     ดังนั้นอย่าได้แปลกใจที่ต้องมีเคล็ดลับมากขึ้นอีกนิดหากอยากจะเลิกพฤติกรรมเช็คมือถือตลอดเวลา สิ่งที่ต้องมีก็คือ "ความมั่นใจ" ว่าคุณอยากจะเลิกพฤติกรรมนี้จริงๆ

     งานวิจัยอีกงานระบุว่า เมื่อเทียบกับปัจจัยกระตุ้นอื่นๆ แล้ว "สื่อ" คือแรงกระตุ้นที่ปฏิเสธได้ยากกว่า ไม่น่าแปลกใจที่มันจะต้องใช้ความพยายามมากขึ้นอีกนิด และทำให้มันค่อยเป็นค่อยไป

นี่คือขั้นตอนง่ายๆ ที่คุณควรทำ หากอยากเลิกนิสัยติดมือถือ

     -เริ่มต้นด้วยการวัดผล เพื่อให้เห็นภาพรวมว่าจริงๆ แล้วคุณเช็คมือถือบ่อยแค่ไหน แพลทฟอร์มอะไรที่คุณใช้มากที่สุด และนับเป็นรายชั่วโมง ลองจดบันทึกสิ่งเหล่านี้ แล้วสรุปออกมาว่าในแต่ละวันคุณหยิบมือถือขึ้นมาดูบ่อยแค่ไหน
     -ลองตั้งค่าการใช้งานโซเชียลมีเดียและอีเมลให้ต้องกรอก Username และ Password ทุกครั้งที่เข้าใช้งาน เพื่อไม่ให้คุณเข้าถึงมันได้ง่ายๆ แบบอัตโนมัติทุกครั้ง
     -ลองสังเกตดูว่าคุณพิมพ์รหัสผ่านได้เร็วแค่ไหน แล้วพยายามทำให้มันช้าลง ทำอย่างมีสติและรอบคอบ เพื่อให้แน่ใจว่าคุณอยากจะ Log in จริงๆ ไม่ใช่ทำไปเพราะความเคยชิน
     -หยุดคิด 1 จังหวะเมื่ออยากจะ Log in เช่น ก่อนที่นิ้วมือของคุณแตะลงไปบนไอค่อน หรือก่อนที่มือของคุณจะหยิบสมาร์ทโฟนขึ้นมา อย่างน้อยก็คิดดีๆ ว่าจำเป็นที่จะต้องทำตอนนี้ เดี๋ยวนี้ จริงเหรือเปล่า
     -สำหรับคนที่อยากใช้วิธีหักดิบ ลองวางมือถือทิ้งไว้ให้ไกลๆ ตัว หรือวางไว้ในลิ้นชักหรือห้องอื่นๆ ที่คุณไม่ได้อยู่เป็นประจำ

     การสร้างนิสัยใหม่ต้องใช้พลังใจมากพอสมควร แต่มันจะกลายเป็นอุปนิสัยใหม่ๆ ได้ในที่สุด โดยที่คุณจะทำมันได้ทันทีแบบไม่ต้องคิด เหมือนๆ กับที่ตอนนี้คุณเช็คมือถือโดยไม่ต้องคิด

     ที่สำคัญที่สุดคือ การตัดนิสัยเช็คมือถือบ่อยๆ โดยไม่จำเป็นออกไป จะทำให้คุณสร้างผลงานดีๆ ได้อีกมาก และใช้ชีวิตได้อย่างสมดุลยิ่งขึ้น

     นอกจากนี้ โดยส่วนตัวแล้วยังเชื่อว่า ทุกวันนี้เราสนใจเรื่องของคนอื่นมากเกินไป จนโฟกัสกับตัวเองน้อยลง และพัฒนาตัวเองได้อย่างเชื่องช้า การตัดขาดโลกออนไลน์ซะบ้างน่าจะเป็นประโยชน์ต่อการใช้ชีวิตมากกว่า